Πρόπτωση Μιτροειδούς Βαλβίδας

Τι είναι η πρόπτωση μιτροειδούς;

Στην πρόπτωση της μιτροειδούς βαλβίδας υπάρχει εκ κατασκευής χαλαρή δομή των γλωχίνων της βαλβίδας με αποτέλεσμα κατά τη σύγκλιση της να οπισθοχωρούν λίγο προς τον αριστερό κόλπο. Η πρόπτωση είναι συχνό εύρημα στο γενικό πληθυσμό (2-5%) και ιδιαίτερα στις γυναίκες. Στη μεγάλη πλειονότητα των περιπτώσεων υπάρχει εξ αρχής (είναι πρωτοπαθής) σε σπάνιες περιπτώσεις μπορεί να είναι αποτέλεσμα νόσων του συνδετικού ιστού όπως το σύνδρομο Marfan κ.α.

Πρόπτωση ΜιτροειδούςΤομή της αριστεράς κοιλίας στην οποία φαίνονται τα διάφορα μέρη της βαλβίδας (γλωχίνες, τενόντιες χορδές, θηλοειδείς μύες). Στην πρόπτωση η μία ή και οι δύο γλωχίνες δεν κλείνουν σε ένα επίπεδο όπως στην μαυρόασπρη εικόνα αλλά οπισθοχωρούν λίγο μέσα στον αρ. κόλπο. Στις μικρότερες εικόνες φαίνεται σχηματικά το φυσιολογικό κλείσιμο (μικρό πράσινο βέλος) και η πρόπτωση της πρόσθιας γλωχίνας (μεγάλο πράσινο βέλος).

Είναι σοβαρή πάθηση η πρόπτωση μιτροειδούς;

Στη μεγάλη πλειοψηφία των περιπτώσεων δεν είναι καν πάθηση. Σε ένα μικρό ποσοστό συνδέεται είτε με πρόκληση ανεπάρκειας μιτροειδούς είτε με αρρυθμίες, ο βαθμός της σοβαρότητας των οποίων καθορίζει και το βαθμό σοβαρότητας της πάθησης.

  • Πρόπτωση και ανεπάρκεια της βαλβίδος

    Σε ένα μεγάλο ποσοστό ‘ασθενών’ την πρόπτωση συνοδεύει μικρή διαφυγή αίματος προς τον αριστερό κόλπο, δηλαδή ασήμαντη ή πολύ μικρή ανεπάρκεια, χωρίς κλινική σημασία. Σε ένα ποσοστό μικρότερο από 5% των εχόντων πρόπτωση μιτροειδούς η ανεπάρκεια είναι δυνατόν να εξελιχθεί σε σοβαρότερου βαθμού. Αυτό συμβαίνει μετά από πολύχρονη πορεία συνήθως μετά την ηλικία των 50-55 ετών. Στην περίπτωση αυτή ακολουθούνται οι θεραπευτικές αρχές που αφορούν τους ασθενείς με χρόνια ανεπάρκεια της μιτροειδούς (δες σχετικό άρθρο), δηλαδή κάποιοι λίγοι ασθενείς από το αρχικό 2-5% θα χρειασθούν χειρουργική διόρθωση της βαλβίδας.

    Σε σπάνιες περιπτώσεις η μυξωματώδης εκφύλιση της βαλβίδας μπορεί να εξελιχθεί μέχρι και ρήξης τενόντιων χορδών και έτσι να προκληθεί οξεία ανεπάρκεια μιτροειδούς. (δες άρθρο για την ανεπάρκεια της μιτροειδούς)

  • Πρόπτωση και αρρυθμίες

    Κοιλιακές και κολπικές έκτακτες συστολές είναι αρκετά συχνή εκδήλωση, μερικές φορές όμως η αρρυθμία μπορεί να είναι σοβαρότερη και σε σπάνιες περιπτώσεις έχει συνδεθεί με αιφνίδιο θάνατο. Είναι ακριβώς η εκδήλωση που ευθύνεται για την ‘κακή φήμη’ της πρόπτωσης της μιτροειδούς. Το τελευταίο πάντως δεν είναι απόλυτα τεκμηριωμένο και αμφισβητείται, το βέβαιον είναι όμως ότι η αναφορά στο ενδεχόμενο αυτό με ακατάλληλο τρόπο μπορεί να προκαλέσει σοβαρά ψυχολογικά προβλήματα. Η αρρυθμιογένεση συνδέεται με διαταραγμένη λειτουργία του αυτόνομου νευρικού συστήματος. Σε κάθε περίπτωση αν διαπιστωθεί ενοχλητική ή επικίνδυνη αρρυθμιογένεση η χορήγηση φαρμάκων (κυρίως β-αναστολέων που χαλιναγωγούν την αυξημένη συμπαθητικοτονία) ή σε ακραίες περιπτώσεις η εμφύτευση απινιδωτή, προστατεύουν.

Διάγνωση

Στην διάγνωση θα οδηγηθούμε είτε τυχαία, μετά από ακρόαση της καρδιάς όπου θα διαπιστωθεί το χαρακτηριστικό ακροαστικό εύρημα (συστολικό κλικ και ίσως συστολικό φύσημα) ή γιατί κάποια ενοχλήματα, όπως το αίσθημα παλμών στο στήθος (που οφείλεται σε έκτακτες συστολές) οδήγησαν τον ασθενή στο γιατρό. Η διάγνωση θα τεθεί οριστικά με το υπερηχοκαρδιογράφημα με το οποίο και θα εκτιμηθεί αν υπάρχει λειτουργική διάσταση πλην της απλής ύπαρξης πρόπτωσης. Συχνά ένα υπερηχοκαρδιογράφημα που γίνεται για άλλο λόγο διαγιγνώσκει την πρόπτωση.

Παρακολούθηση και προφυλάξεις

Συνήθως δεν απαιτείται τίποτε περισσότερο από περιοδική απλή καρδιολογική εκτίμηση και υπερηχοκαρδιογράφημα σε αραιά διαστήματα, κάθε 2-3 χρόνια. Τα διαστήματα μεταξύ των καρδιολογικών εξετάσεων μπορεί να γίνουν βραχύτερα αν παρατηρηθούν υπερηχοκαρδιογραφικές μεταβολές.

Σε αθλητές ο έλεγχος είναι αυστηρότερος και θα πρέπει να διερευνάται αν υπάρχει, ιστορικό συγκοπτικού επεισοδίου, οικογενειακό ιστορικό αιφνίδιου θανάτου, η ύπαρξη σοβαρής αρρυθμίας, ή σοβαρού βαθμού ανεπάρκειας της μιτροειδούς και ιστορικό εμβολικού επεισοδίου. Η πρόπτωση έχει ενοχοποιηθεί για το 3% των αθλητικών αιφνιδίων θανάτων, που έχουν συχνότητα εμφάνισης 1:100.000 περίπου, επομένως η πρόπτωση ενοχοποιείται για ένα θάνατο για κάθε 3.οοο.οοο αθλουμένων.

Η πρόπτωση θεωρείται ότι κάνει ευάλωτη την βαλβίδα στις μικροβιακές λοιμώξεις. Έτσι όταν πιθανολογείται μικροβιαιμία, όπως συμβαίνει μετά από οδοντιατρικές, γυναικολογικές ή ουρολογικές επεμβάσεις, χορηγούνται προληπτικά αντιβιοτικά, για προστασία από τη μόλυνση της βαλβίδας και αποφυγή πρόκλησης λοιμώδους ενδοκαρδίτιδας.